Paylaş:

Çay, dünyada en çok tüketilen içeceklerden biridir. Türkiye'de ise, kişi başına düşen miktar açısından, dünya ülkeleri arasında ilk sırada yer almaktadır. Çay, hem keyifli hem de sağlıklı bir içecek olmasıyla, pek çok kişinin vazgeçilmezi haline gelmiştir. Peki, çayın faydaları nelerdir? Çay içmek neye iyi gelir? Çayın farklı türleri, sağlığımız üzerinde nasıl etkiler yaratır? İşte, bu soruların cevapları...

Çay, genel olarak siyah çay ve yeşil çay olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır. Siyah çay, yeşil çayın fermente edilmiş halidir. Bu nedenle, siyah çay ve yeşil çay, işlenme süreçleri ve içerdikleri bileşikler açısından farklılık göstermektedir. Siyah çay ve yeşil çayın, sağlığa olan faydaları da bu farklılıklara bağlı olarak değişmektedir.

Siyah çayın faydaları

Siyah çay, kalp sağlığı için faydalı olan flavonoid adı verilen bir antioksidan grubu içerir. Çayla birlikte flavonoidler sebze, meyve, kırmızı şarap ve bitter çikolatada bulunabilir. Flavonoidleri düzenli olarak tüketmek, yüksek tansiyon, kolesterol ve trigliserit seviyeleri veya obezite gibi kalp hastalığı için birçok risk faktörünün azaltılmasına yardımcı olabilir.

Siyah çay, kan basıncını düşürmede de etkili gözükmektedir. Altı ay boyunca günde üç fincan siyah çay içenler, plasebo grubuna kıyasla sistolik ve diyastolik kan basıncında önemli bir azalma göstermiştir.

Siyah çay, ayrıca inme riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Günde dört veya daha fazla fincan siyah çay içenlerin, çay içmeyenlere göre yüzde 32 oranında daha düşük inme riskine sahip oldukları bulunmuştur.

Siyah çay, içerdiği kafein sayesinde kişiye canlılık verir, yorgunluğun giderilmesine yardımcı olur. Ayrıca, siyah çayda bulunan L-teanin maddesi, beyinde alfa dalgalarını artırarak, kişilerin gevşemesine, rahatlamasına ve gün içinde kendilerini daha iyi hissetmelerine yardımcı olur.

Siyah çay, bağırsak sağlığını da iyileştirebilir. Siyah çayda bulunan polifenoller, iyi bakterilerin büyümesini teşvik ederken, Salmonella gibi kötü bakterilerin büyümesini engelleyerek, sağlıklı bir bağırsak dengesinin korunmasına yardımcı olabilir. Ek olarak siyah çay, zararlı maddeleri öldüren ve sindirim sisteminin iç yüzeyini onarmaya yardımcı olan bağırsak bakterilerini ve bağışıklığı arttıran antimikrobiyal özellikler içerir.

Yeşil çayın faydaları

Yeşil çay, siyah çaydan farklı olarak, fermantasyon işlemi yapılmadığı için, yapraklarında bulunan klorofilleri (renk pigmentleri) parçalanmadan kalan ve yeşil rengini koruyan bir çaydır. Yeşil çay, siyah çaya göre neredeyse 10 kat daha fazla C vitamini mevcuttur. Yeşil çayın ayrıca B1 ve B2 vitaminlerini de içerdiği saptanmıştır.

Yeşil çay, önemli bir antioksidan olan EGCG (epigallokateşingallat) barındırır. EGCG, kanser hücrelerinin büyümesini engelleyerek, kansere karşı koruyucu bir etkiye sahiptir. Yeşil çay, ayrıca meme, prostat, akciğer, kolon, cilt ve mide kanserlerine karşı da faydalı olabilir.

Yeşil çay, vücut yağının azalmasına yardımcı olur. Besin tüketiminin azaltılmasını sağlayarak obezitenin oluşumu üzerinde engelleyici bir etkiye sahiptir. Düzenli tüketilmesi halinde vücut kütle indeksi (VKİ), bel çevresi ve LDL kolesterolün azalmasına yardımcı olur.

Yeşil çay, kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur. Düzenli ve kararında yeşil çay tüketilmesi, insülin direncini azaltarak, diyabet riskini düşürür.

Yeşil çay, ağız sağlığına da iyi gelir. Ağız içindeki bakterilerin dişlere yapışmasına ve çoğalmasına engel olarak diş çürümesine karşı koruyucudur. Ayrıca, ağız kokusunu önlemede de etkilidir.

Sonuç olarak, çay, hem siyah hem de yeşil olarak, sağlığa pek çok fayda sağlayan bir içecektir. Ancak, her şeyde olduğu gibi, çay tüketiminde de aşırıya kaçmamak gerekir. Çayın faydalarından yararlanmak için, günde 3-4 fincanı geçmemek ve aç karnına içmemek önerilmektedir. Çayın yanında tüketilen şeker, krema, süt gibi katkı maddeleri de, çayın faydalarını azaltabilir. Bu nedenle, çayı mümkün olduğunca doğal ve şekersiz olarak içmek daha sağlıklı olacaktır.