Paylaş:

MURAT ÇABAS / HABER ANALİZ

Hükümetin uyguladığı yanlış tarım politikaları, tarıma dayalı sanayideki özelleştirmeler ve ithalat politikalarıyla birleşince, gıda fiyatları yüksek enflasyonun lokomotifi haline geldi. Fiyatlardaki fahiş artış ve maaşlardaki erime vatandaşların olmazsa olmaz en temel gıda maddelerine bile ulaşımını zorlaştırıyor. Şeker de bu zamlardan nasibini aldı. Daha önce de şekere yapılan zamlar gündem olmuştu, son gelen dev zamla beraber vatandaşların ağızlarının tadı yine kaçtı.

Şekere yüzde 67 zam

Türkiye Şeker Fabrikaları Genel Müdürlüğü (Türk Şeker), Tarım Kredi ve bazı marketlere ucuza sattığı şekere yüzde 66.6, diğerlerine yüzde 36.4 zam kararı aldı. Böylece 27 Haziran'dan itibaren bazı indirimli marketler ve Tarım Kredi için 390 liradan verilen 50 kg kristal şekerin fabrika satış fiyatı 650 TL'ye, diğer müşteriler için ise 50 kg şekerin çuval fiyatı 550 liradan 750 liraya çıkarıldı. Türk Şeker'den yapılan açıklamada şunlar kaydedildi: "50 kilogramlık polipropilen torbada ambalajlı kristal şekerin fabrika çıkış satış fiyatı, halkımızın market raflarından kristal şekere uygun fiyata erişimini teminen 27.06.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Türkşeker Tarım ve Gıda Sanayi A.Ş. ve Tarım Kredi Birlik A.Ş. için KDV hariç 13 TL/kg, diğer tüm müşterilerimiz için KDV hariç 15 TL/kg olarak yeniden belirlenmiştir." Şekere daha önce Mart ayı itibarıyla yüzde 31 zam yapılmış ve fiyatı 550 liraya çıkarılmıştı.



Kilosu 6.5 liradan 26 liraya

Geçtiğimiz yıl marketlerde kilosu 6.5 liradan satılan toz şekerin fiyatı, bu yılın Nisan ayında 12 ile 15 lira arasında değişirken, Mayıs'ta ortalama 24 liraya, Haziran'da ise 26 liraya kadar çıktı. Çuvalı ise, yaklaşık 220-250 liradan 1.100 liraya yükseldi. Şekerdeki fiyat ve tedarik sorunları, ayçiçek yağında yaşanan benzer sorunlardan da önce başlamıştı. Maliyet artışlarından dolayı fiyatlamada yaşanan sorunlar, vatandaşı market raflarında şeker bulamaz hale getirmiş ve marketlerde kotayla şeker satılır olmuştu. Pastane ve tatlıcı esnafı şeker fabrikalarından yeterli miktarda şeker tedarik edemedikleri için toptancılardan ve marketlerden şeker toplayarak üretimlerine devam edebilmişlerdi. Yaşanan bu tedarik sorunun temeli olarak, 'özel sektör şeker fiyatlarına ciddi zam yaparken Türk Şeker'in beklenilen zammı yapmaması ve aradaki fiyat makasının oldukça açılması' gösterilmişti. Özel sektörün fiyat baskısına dayanamayan Türk Şeker 2022 Mart ayında şekere yüzde 31 oranında zam yaptı ve şekerin çuval fiyatı 550 liraya yükseldi. Gördüğünüz gibi, şeker fiyatlarının artmasının ve tedarik sorununun temelinde özelleştirme politikaları var.

Şekere zam, birçok ürüne zam demek

Şeker, hem nihai olarak tüketilebilen bir ürün, hem de gıda sektöründe önemli bir ham madde. Tatlılarda, çikolatalarda, kurabiyelerde, pastalarda kısaca yiyecek ve içecek sektörünün birçok dalında şeker ana unsur. Şu sıralara perakendede 24-26 lira arasında satışa sunulan şekerin, Türk Şeker'in yaptığı bu son zamla beraber fiyatının daha da artması bekleniyor. Elbette ki şekere yapılan zam, bayram öncesi, birçok gıda ürününün fiyatını da direkt olarak etkileyecek.

Üretim yerine sıfır gümrükle ithalat

Tarımda fiyat artışlarında çözüm maliyetleri düşürmek, tedarik sorununun çözümü ise milli üretimi destekleyip canlandırmak iken, hükümet adeta çiftçiyi cezalandırırcasına hep ithalat yoluna gidiyor. Şeker sorununda da benzer bir adım atıldı. Özellikle Nisan ayından Mayıs ayına 1 aylık sürede şeker fiyatlarının 2 kat artış yaşamasından dolayı, artışları aşağı çekebilmek için Mayıs ayında 400 bin ton kamış veya şeker pancarı ithalatından gümrük vergisi alınmaması kararı alındı. Böylece yine yerli çiftçimiz yerine yabancı çiftçiye destek sağlanmış oldu. 27 Mayıs'ta alınan bu sıfır gümrükle ithalat kararı 15 Ekim 2022'ye kadar geçerli.

Fatura genel müdüre kesilmişti

Hükümet; uyguladığı yanlış ekonomi politikaları doğal olarak sorunlar yumağını ortaya çıkarınca, bu yanlış sistemi değiştirmek yerine müdürleri, bakanları değiştirmeyi hep tercih ediyor. Şekerde de aynısı yaşandı. Şekerde fiyat artışı ve tedarik sorununun faturası Türk Şeker Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Mücahit Alkan'a kesildi, görevden alınarak yerine Muhiddin Şahin getirildi. Sorununun genel müdürde değil, ekonomik sistemde olduğunu bu son yaşanan yüzde 67'lik zamdan da net olarak görüyoruz.



'Neyi özelleştirdiysek ondan yoksun kaldık'

Hükümetin uyguladığı özelleştirmeleri başından beri eleştiren, yanlış olduğunu vurgulayan Bağımsız Türkiye Partisi'nden, yaşanan şeker sorunuyla ilgili de oldukça dikkat çeken bir açıklama geldi. BTP Genel Başkanı Hüseyin Baş, şeker sorunuyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: "Çorum'un tam girişinde bir şeker fabrikası var. Bu fabrika 2018 yılında özelleştirildi. Kimindi, devletindi. Size sordular mı bunu özelleştirirken. Devletin yani milletin malı. Bugün Avrupa'ya gidin devlete yani halka ait bir şirketin kafalarına göre özelleştirilmesi söz konusu değil, bunları kalkacaklar monopol piyasanın eline bırakacaklar, bu mümkün bir şey değil herkes ayağa kalkar. Ama biz, 'başımızdakiler bunu yapıyorsa bir bildikleri vardır' modundayız. Halbuki hiç kimsenin bir şey bildiği yok, vatandaşa bunu anlatmaya çalışıyorum. Şeker fabrikalarını özelleştirdik biz bugün marketlerde şeker bulamaz hale geldik. Biz neyi özelleştirdiysek, başkalarının eline verdiysek Türkiye'de biz ondan yoksun kaldık. Dolayısıyla Türkiye'nin bütün kazanımlarını, Cumhuriyet'in kazanımlarını, fabrikalarını geri alacağız, tekrar açacağız, tekrar aktif edeceğiz ve milletin yararına kullanacağız." BTP lideri Hüseyin Baş, millete ait olan şeker fabrikalarının nasıl özelleştirildiğine dair de Erzincan Şeker Fabrikası örneğini verdi: "Erzincan Şeker Fabrikası'na 2017 yılında 23 milyon TL'lik yatırım yapıldı. 2018'de satışa çıkarıldı. Fabrikanın sadece arazisinin değeri 240 milyon TL iken, 77 Milyon TL'ye Albayrak Holding'e satıldı. Geri alacağız!"