Paylaş:

"Lethologica" kimi tanınan söz tapmaq çətinliyi bir çox insan tərəfindən gündəlik həyatda yaşanır. Bu vəziyyət yaşla daha qabarıq şəkildə özünü göstərir və Alzheimer və Demans xəstəliklərinin erkən mərhələlərini göstərdiyi düşünülür. Lakin yeni bir araşdırma göstərir ki, danışma sürəti söz tapmaqda çətinlik çəkməkdənsə, beyin sağlamlığının daha etibarlı göstəricisi ola bilər.

18-90 yaş arası 125 sağlam yetkinin iştirakı ilə aparılan araşdırmada iştirakçılardan bir səhnəni ətraflı təsvir etmələri istənilib. Danışıq sürəti, fasilə vaxtları və söz müxtəlifliyi süni intellekt (AI) proqramından istifadə etməklə təhlil edilib.

Tədqiqatın nəticələri göstərdi ki, icra qabiliyyətinin yaşa bağlı azalması danışıq sürəti ilə birbaşa əlaqəlidir. Bu onu göstərir ki, söz tapmaqda çətinlik ümumi koqnitiv geriləmənin yalnız bir əlaməti ola bilər və daha geniş problemi göstərə bilər.

Tədqiqatçılar, şəkil-söz müdaxiləsi tapşırığı adlanan ağıllı tapşırıqdan istifadə edərək sözlərin tapılması və ayrıca danışılması proseslərini araşdırıblar. Bu tapşırıqda iştirakçılara eyni vaxtda oxşar mənaları və ya səsləri paylaşan sözləri dinləyərkən gündəlik əşyaların şəkilləri göstərilib.

Maraqlıdır ki, yaşlı yetkinlərin təbii danışma sürəti ilə şəkilləri adlandırdıqları sürət arasında əhəmiyyətli bir əlaqə tapıldı. Bu onu göstərir ki, söz tapmaqda çətinlik yaddaşla bağlı problemdən daha çox ümumi emalın yavaşlamasının nəticəsi ola bilər.

Bu araşdırma göstərir ki, bilişsel dəyişikliklərə səbəb olan təkcə dediklərimiz deyil, onu nə qədər tez söyləməyimizdir. Bu tapıntılar nitq sürətinin Alzheimer xəstəliyinin erkən diaqnozunda mühüm rol oynaya biləcəyini göstərir.

Gələcək tədqiqatlar nitq sürəti ilə koqnitiv tənəzzül arasındakı əlaqəni daha dərindən araşdıracaq. Bu məlumat demansın erkən diaqnozu və müalicəsində böyük bir addım ola bilər.