Paylaş:

Mədəniyyət cəmiyyətin özünəməxsus maddi və mənəvi dəyərlərinin bütünüdür. Bu dəyərlərə cəmiyyətin inancları, incəsənəti, adət-ənənələri, dili, davranış nümunələri və həyat tərzi daxildir. Mədəniyyət fərdlərin və cəmiyyətlərin kimliyini müəyyən edir və nəsildən-nəslə ötürülür.

Mədəniyyətin əsas elementləri

Maddi Mədəniyyət: Fiziki obyektlər, sənət əsərləri, memarlıq strukturları və texnoloji alətlər kimi maddi elementləri ehtiva edir.

Mənəvi Mədəniyyət: İnanclar, dəyərlər, normalar, dil, ədəbiyyat, musiqi və ənənələr kimi qeyri-maddi elementləri ehtiva edir.

Sosial quruluş: Ailə, təhsil, din, iqtisadiyyat və siyasət kimi sosial institutlar və münasibətlər mədəniyyətin bir hissəsidir.

Dil: Mədəniyyətin ən mühüm daşıyıcılarından biridir. Dil bilik və dəyərlərin ötürülməsində mühüm rol oynayır.

Mədəniyyət cəmiyyətin şəxsiyyətini və dəyərlərini qoruyub saxlamaqla fərdlərin özlərini bir cəmiyyətə aid hiss etmələrini təmin edir.

Mədəniyyətin əhəmiyyəti

Mədəniyyət cəmiyyətin şəxsiyyətini və dəyərlərini formalaşdıran ən mühüm elementlərdən biridir. Mədəniyyətin əhəmiyyəti və mədəniyyətə zərər verən elementlər haqqında bəzi məlumatlar:

Kimlik və Mənsubiyyət: Mədəniyyət fərdlərin və cəmiyyətlərin kimliklərini müəyyən edir. Ümumi dil, adət-ənənələr, inanclar və dəyərlər fərdlərə özlərini bir cəmiyyətə aid hiss etməyə imkan verir.

Sosial Həmrəylik: Mədəniyyət ictimai həmrəyliyi və birliyi gücləndirir. Ümumi rituallar, bayramlar və şənliklər cəmiyyət üzvləri arasında bağları möhkəmləndirir.

Dəyərlər və normalar: Mədəniyyət cəmiyyətin dəyər və normalarını müəyyən edir. Bu dəyərlər və normalar fərdlərin necə davranmalı olduğunu, nəyin doğru və nəyin yanlış olduğunu müəyyən edir.

Təhsil və Bilik Transferi: Mədəniyyət bilik və təcrübələrin nəsildən-nəslə ötürülməsini təmin edir. Təhsil, dil, incəsənət kimi mədəniyyət elementləri cəmiyyətin biliyini qoruyur və inkişaf etdirir.

Mədəniyyətə zərər verən elementlər

Qloballaşma: Qloballaşma yerli mədəniyyətlərin zəifləməsinə və homojenləşməsinə səbəb ola bilər. Müxtəlif mədəniyyətlərin təsiri yerli ənənələrin və dəyərlərin itirilməsinə səbəb ola bilər.

Media və Populyar Mədəniyyət: Media və populyar mədəniyyət xüsusilə gənclərə böyük təsir göstərir. Qərb mədəniyyətinin təsiri altında olan fərdlər öz mədəni dəyərlərini və şəxsiyyətlərini itirə bilərlər.

İmmiqrasiya və Demoqrafik Dəyişikliklər: İmmiqrasiya və demoqrafik dəyişikliklər mədəni münaqişələrə və uyğunlaşma problemlərinə səbəb ola bilər. Müxtəlif mədəniyyətlərdən olan insanlar yerli mədəniyyətə uyğunlaşmaqda çətinlik çəkə bilərlər.

İqtisadi və Texnoloji Dəyişikliklər: Sürətli iqtisadi və texnoloji dəyişikliklər ənənəvi həyat tərzini və mədəni dəyərləri təhdid edə bilər. Modernləşmə prosesi ənənəvi mədəniyyət elementlərinin itirilməsinə səbəb ola bilər.

Mədəniyyəti qorumaq və inkişaf etdirmək üçün bu zərərli ünsürlərə qarşı şüurlu və diqqətli olmaq vacibdir.