Türk ədəbiyyatının ən önəmli şairlərindən biri olan Attila İlhan gənc yaşlarından şeir yazmağa başlayıb. İlhan ilk şeirlərini Varlık jurnalında dərc etdirib. Türk poeziyasına mühüm töhfələri ilə tanınan İlhan bu gün ən çox oxunan və sevilən şairlərdən biridir.
16-07-2024Türk ədəbiyyatının ən önəmli şairlərindən biri olan Attila İlhan 1925-ci il iyunun 15-də Menemendə anadan olub. Gənc yaşlarından şeir yazmağa başlayan İlhan ilk şeirlərini “Varlık” jurnalında dərc etdirib.
İlhan İstanbul Universitetinin Ədəbiyyat fakültəsində türk dili və ədəbiyyatı təhsili alıb. Məktəbi bitirdikdən sonra müəllim və jurnalist kimi fəaliyyət göstərib. O, həmçinin müxtəlif jurnallarda şeirlər, esselər və tənqidlər yazıb.
Attila İlhanın şeirləri güclü obrazları, dərin duyğuları və orijinal dili ilə diqqət çəkir. O, şeirlərində sevgi, ölüm, tənhalıq, vətən kimi mövzulara toxunub. İlhanın şeirlərində həm ənənəvi, həm də müasir elementlər var.
İlhanın ən əhəmiyyətli şeir kitabları bunlardır:
Sənə ehtiyacım var (1953)
Duman Bulvarı (1954)
Yağışdan qaçan (1955)
Divar (1958)
Mən səninlə məşğulam (1960)
Belə sevmək (1979)
Qurbangahın altında (1986)
Mənim Vətənim başqadır (1991)
Attila İlhan poeziya sahəsindəki uğurlarına görə də bir çox mükafatlar alıb. Onların arasında:
Türkiyə Respublikası Dövlət Böyük Mükafatı (1998)
Sedat Simavi Ədəbiyyat Mükafatı (1979)
Yunus Nadi Poeziya Mükafatı (1955)
Attila İlhan 2005-ci il oktyabrın 10-da İstanbulda vəfat edib. Türk poeziyasına verdiyi mühüm töhfələrlə tanınan İlhan günümüzün ən çox oxunan və sevilən şairlərindən biridir. Şeirləri bir çox dillərə tərcümə edilmiş və dünya miqyasında rəğbət qazanmışdır.
Attila İlhanın ən məşhur şeirlərindən olan "Sənə borcluyam"ı birlikdə xatırlayaq...
mən sənə varam
Mən sənə borcluyam, sən bilmirsən
Adını mismar kimi yaddaşımda saxlayıram
gözləriniz böyüyür və böyüyür
Mən sənə borcluyam, sən bilmirsən
Səninlə özümü qızdırıram
ağaclar payıza hazırlaşır
Bu şəhər köhnə İstanbuldur?
Qaranlıqda buludlar parçalanır
küçə işıqları birdən yanır
səkilərdə yağış iyi
Sənə varam, sən burda deyilsən
bəzən sevmək rüsvayçı dərəcədə qorxuludur
Axşam saatlarında insan qəflətən yorulur
ülgüc ucunda yaşamaqdan məhbus
Bəzən ehtiras əllərinizi qırar
bir neçə həyatını xilas edir
Hərdən hansı qapını döyürsə
tənhalığın nadinc uğultusunun arxasında
Fatehdə kasıb qrammofon çalır
Köhnə zamanlardan bir cümə zəng çalır
Küncdə dayanıb ara vermədən dinləyə bilsəydim
Sənə istifadə edilməmiş bir səma gətirsəm
Həftələr əllərimdə dağılır
Nə etməliyəm, nə tutmalıyam, hara getməliyəm?
Sənə varam, sən burda deyilsən
Ola bilsin ki, iyun ayının mavi xallı uşağı sənsən
hec kim bilmir seni
Sənin boş gözlərindən bir yük gəmisi sızır
Bəlkə də Yeşilköydə təyyarəyə minirsən
Hamınız islanmısınız, qarınlarınız titrəyir
Bəlkə korsan, sınmısan, tələsiksən.
Pis külək saçınızı aparır
Nə vaxt yaşamaq haqqında düşünürəm
Bəlkə də bu canavar süfrəsində çətindir
həyasız amma əlimizi çirkləndirmədən
Nə vaxt yaşamaq haqqında düşünürəm
Deyirəm sus və öz adınla başla
Gizli dənizlər içimdə hərəkət edir
yox, başqa cür olmayacaq
Mən sənə borcluyam, sən bilmirsən..