Soya istehsalı artırılmalıdır.....

Türkiyənin soya istehsalı ilə ehtiyacları arasında ciddi fərq var. Soya istehsalını artırmaq üçün dövlət və özəl sektor əməkdaşlıq etməlidir. Kənd təsərrüfatı istehsalı dəstəklənməli, idxalın azaldılması istiqamətində addımlar atılmalıdır

Soya istehsalı artırılmalıdır.....
Doc.FƏRİD EYVAZOV

Soya istehsalı artırılmalıdır.....

Türkiyə soya istehsalında qlobal miqyasda əhəmiyyətli bir mövqedə olmasa da, məhsuldarlıq baxımından dünyada birinci yerdədir. Xüsusilə Adana və Osmaniye vilayətləri Türkiyənin soya istehsalının 80-85 faizini qarşılayır. Lakin son illərdə soya istehsalı 50-60 min tona qədər azalıb.

Türkiyənin soyaya olan tələbatı istehsal etdiyindən qat-qat çoxdur. Buna görə də Türkiyə Braziliya, Ukrayna və ABŞ kimi ölkələrdən soya idxal edir.

Soya istehsalına təsir edən bir çox amillər var.

Məsələn, son illərdə soya əkin sahələri azalıb. Bunun səbəbi soyanın buğda, qarğıdalı və pambıq kimi digər bitkilərlə rəqabət aparmasıdır.

Türkiyədə soya məhsuldarlığı iqlim şəraiti və əkinçilik təcrübələri kimi amillərdən asılı olaraq dəyişir.

Türkiyənin soya ehtiyacının çoxu xaricdən gətirilir. Bu, Türkiyənin soya istehsalına təsir edən mühüm amildir.

Soya istehsalının əhəmiyyəti

Soya heyvan yemi və qida sektorunda mühüm yer tutur. Türkiyə üçün idxaldan asılılığı azaltmaq və kənd təsərrüfatı istehsalına dəstək vermək üçün soya istehsalının artırılması vacibdir.

Soya istehsalının artırılması üçün soya əkin sahələrinin artırılması üçün dövlət stimulları və kənd təsərrüfatı kreditləri kimi dəstəklər verilməlidir.

Yenə soya məhsuldarlığını artırmaq üçün müasir əkinçilik texnikası və uyğun gübrələmə kimi üsullardan istifadə edilməlidir.

Ən əsası Türkiyənin soya ehtiyacını ödəmək üçün yerli istehsal təşviq edilməli və idxaldan asılılıq azaldılmalıdır.

Türkiyənin soya idxalı

Türkiyə soya istehsalında öz ehtiyacını ödəyə bilmədiyi üçün əhəmiyyətli miqdarda soya idxal edir. Bu idxal ölkənin ərzaq təhlükəsizliyi və iqtisadiyyatı üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Türkiyənin soya idxalı son illərdə əhəmiyyətli dərəcədə artıb. 2021-ci ildə Türkiyə 3 milyon ton soya idxal edib. Bu idxalın dəyəri 1,5 milyard dollar olub.

Türkiyənin soya idxalının artmasının bir neçə səbəbi var.

Türkiyənin soya istehsalı ölkənin ehtiyaclarını ödəməyə kifayət etmir.

Heyvandarlıq sənayesinin inkişafı və soyanın heyvan yemi kimi istifadəsi soyaya olan tələbatı artırıb.

İqlim dəyişikliyi Türkiyənin soya istehsalına da mənfi təsir göstərib.

Kənd təsərrüfatı mütəxəssisləri Türkiyənin soya idxalını azaltmaq və yerli istehsalı artırmaq üçün bəzi təkliflər irəli sürürlər.

Mütəxəssislərin fikrincə, soya istehsalı sahələrini artırmaq üçün stimullar verilə bilər. İstehsalın səmərəliliyini artırmaq üçün yeni texnologiyalardan istifadə oluna bilər və iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşmaq üçün yeni sortlar hazırlana bilər.

Türkiyənin soya idxalı ölkənin ərzaq təhlükəsizliyi və iqtisadiyyatı üçün mühüm məsələdir. İdxalın müsbət və mənfi təsirlərini nəzərə alaraq, yerli istehsalın artırılması və idxalın azaldılması istiqamətində addımlar atılmalıdır.