Paylaş:

Türklərin ən qədim dastanlarından biri olan “Alp Ər Tunqa” dastanı Orta Asiyanın dərinliklərindən gəlmiş böyük bir qəhrəmanın yolunu izləyir. Alp Ər Tunqa təkcə türk dilinin deyil, dünya tarixinin ən qədim və dəyərli qəhrəmanlarından biridir. Bu dastan Alp Ər Tunqanın qəhrəmanlığından, mərdliyindən, xalqına dərin sədaqətindən bəhs edir.

Eposun xülasəsi
Alp Ər Tunqa Orta Asiyada, xüsusən Hun və Saka dövründə yaşayan, xalqı tərəfindən böyük bir qəhrəman kimi tanınan bir lider idi. Dastanda Alp Ər Tunqanın döyüşlərdə göstərdiyi şücaətdən, hakimiyyətdə ədalətindən, xalqına sevgisindən bəhs edilir. Alp Ər Tunqa türk tayfalarının birləşməsinə başçılıq etmiş, onların düşmənlərinə qarşı qələbələrdə mühüm rol oynamışdır.

Eposda Alp Ər Tunqanın üzləşdiyi çətinliklər, ona göstərilən etimad ön plana çıxır. Onun ən məşhur xüsusiyyətlərindən biri də xalqını qorumaq üçün döyüşən qəhrəman olmasıdır. Alp Ər Tunqa hekayəsi ona olan hörməti gücləndirən, xalqın mənəviyyatını yüksək tutan bir hekayəyə çevrilib.

Tarixi kontekst
Alp Ər Tunqa dastanının mənşəyi türklərin ilk böyük dövlətlərindən biri olan Saxa və Hun imperiyalarına gedib çıxır. Eposun tarixi bugünkü türk tarixinin mühüm bir hissəsi hesab olunur. Bu səbəbdən Alp Ər Tunqa türklərin tarixi kimliyini, mədəniyyətini və qəhrəmanlıq ənənəsini formalaşdıran bir şəxsiyyət kimi böyük əhəmiyyətə malikdir.

Bir çox tarixçi Alp Ər Tunqanın əsl lider olub-olmadığını mübahisə edir. Lakin dastanın xalq arasında özünə yer qazanmasının səbəbi onun qəhrəmanlıq anlayışı və türk millətinin kollektiv yaddaşında mühüm yer tutmasıdır.

Alp Ər Tunqanın Mədəniyyətə Təsiri
Alp Ər Tunqa türk xalqı üçün təkcə bir sərkərdə və ya döyüşçü kimi deyil, həm də bir mədəniyyət simvolu kimi böyük məna daşıyır. Eposda üzə çıxan xarakter xüsusiyyətləri, ədalət, cəsarət, liderlik kimi dəyərlər türk mədəniyyətinin ən təməl elementlərindəndir. Alp Ər Tunqa da Atatürk kimi milli kimliyin möhkəmlənməsində rol oynamış bir qəhrəmandır. Bu səbəbdən də Alp Ər Tunqanın adı nəsillər boyu qəhrəmanlıq və şücaətlə eyniləşdirilib.

Eposun bugünkü yeri
Bu gün Alp Ər Tunqa türk mifologiyasının və epik ənənəsinin ən dəyərli simalarından biri hesab olunur. Alp Ər Tunqa dastanı təkcə tarixi irs olaraq deyil, həm də türk xalqının darıxdığı ədalət və qəhrəmanlıq dəyərlərini xatırladan bir mənbə kimi yaşayır.

Alp Ər Tunqa dastanı türklərin qəhrəmanlıq anlayışını nəsildən-nəslə ötürən mühüm mədəni irs olaraq varlığını davam etdirir. Bu dastan təkcə tarixi qəhrəmanı deyil, həm də xalqının arzularını, ideallarını və dəyərlərini simvollaşdırır.