Qoşa Minarəli Mədrəsə və Yakutiye Mədrəsəsi

Tarix və mədəniyyətlə zəngin Ərzurum şəhəri Səlcuqlu memarlığının ən möhtəşəm nümunələrindən birinə ev sahibliyi edir.

Qoşa Minarəli Mədrəsə və Yakutiye Mədrəsəsi
EĞİTİMCİ İLYAS SEYİD

Qoşa Minarəli Mədrəsə və Yakutiye Mədrəsəsi

Tarix və mədəniyyətlə zəngin Ərzurum şəhəri Səlcuqlu memarlığının ən möhtəşəm nümunələrindən birinə ev sahibliyi edir.

Qoşa minarəli mədrəsə. Tikintisi 1265-ci ildən bir neçə il əvvəl başlayan bu ilahiyyat məktəbi monumental fasadını bəzəyən iki yivli minarələri ilə tanınır.

Xüsusilə mədrəsənin tac darvazasındakı bəzəklər Səlcuqlu daş bəzəklərinin ən gözəl nümunələrindən sayılır. Bu bəzəklərdə əsasən nəbati motivlərdən istifadə olunub və onlar estetik anlayışın möhtəşəm nümunələrini təşkil edir.

Çifte Minareli mədrəsəsi tarixi boyu təkcə ilahiyyat məktəbi kimi deyil, XVII əsrdə silah tökmə zavodu, 19-cu əsrdə isə silah anbarı və silah anbarı kimi fəaliyyət göstərmişdir.

Qoşa Minarəli Mədrəsə birinci mərtəbədə on doqquz, birinci mərtəbədə on səkkiz otaqdan ibarətdir. Girişin qərbindəki kvadrat yerdən məscid kimi istifadə olunub.

Cənubda əsas eyvanla birləşən və altında mumiyalama olan türbə, Anadoludakı müasirləri arasında ən böyük məzardır.

Bundan əlavə, mədrəsənin açıq həyətinin ətrafında iki mərtəbəli eyvanlar var və hər bir eyvanda iki sıra altı uclu tağlı deşiklər var.

Bu unikal tikili Anadoluda ən böyük açıq həyət mədrəsəsidir və bu gün də Ərzurumun ən mühüm tarixi və mədəni simvollarından biri hesab olunur.

Yakutiye mədrəsəsi

Ərzurum şəhərinin tarixi fakturasını əks etdirən ən əhəmiyyətli binalardan biri olan Yakutiye mədrəsəsi 1310-cu ildə İlxani hökmdarı Sultan Olcaytonun dövründə Qazan xan və Boluqan Hatun adına Hoca Yakut Qazani tərəfindən tikilmişdir. Anadoluda qapalı həyətli mədrəsələrin ən böyüyü kimi tanınan bu tikili balanslaşdırılmış memarlığı və böyük motivli bəzəkləri ilə göz qamaşdırır.

Mədrəsə, Anadoluda qapalı həyəti, eyvanı və eyvanı ilə mədrəsə tipinin ən böyük nümunələrindən biridir və bu günə qədər də varlığını davam etdirir. Ərzurum vilayətinin simvollarından birinə çevrilən Yakutiye mədrəsəsini hər il minlərlə yerli və xarici turist ziyarət edir.

Yakutiye mədrəsəsinin funksiyası zamanla dəyişmiş və bu gün Türk-İslam İncəsənət və Etnoqrafiya Muzeyi kimi fəaliyyət göstərir. Burada nümayiş olunan əsərlər arasında; Burada Qurani-Kərimin əlyazmaları, miniatürlər, xalçalar və müxtəlif etnoqrafik əşyalar var.

Bu tarixi mədrəsə həm də bir çox məşhur adlar yetişdirmişdir. Lakin bu adlar haqqında dəqiq məlumat əldə etmək çətin olsa da, mədrəsənin təhsil aldığı dövrlərdə burada bir çox mühüm alim və mütəfəkkirlərin təhsil aldıqları məlumdur.

Yakutiye mədrəsəsinin memarlıq xüsusiyyətləri arasında; Tac darvazasındakı möhtəşəm daş işləri və bəzək əşyaları, həyəti əhatə edən eyvanlar və eyvanlar diqqəti cəlb edir. Bu bəzəklərdə əsasən nəbati elementlərdən istifadə olunub və onlar Səlcuqlu daş bəzəyinin dərinliyinin və estetik anlayışının möhtəşəm nümunələrini təşkil edir.