Paylaş:

TÜRK-AZ HABER / İMAN VE İNSAN
Hasan b. Said el-Ahvazî: Hüseyin'in kardeşi, İmam Rızâ'nın (a.s.) ve İmam Cevad'ın (a.s.) ashabındandı. 

Hasan ve Hüseyin el-Ahvazî kardeşler önce İmam Rızâ'nın (a.s.), ardından İmam Cevad'ın (a.s.) yanında birlikte ilmî çalışmalarda bulundular. Birlikte tasnif işlerini yürüttüler. Bazı kimselerin doğru yolu bulmasında bu iki zatın etkisi büyüktür.

Hasan b. Said, İshak b. İbrahim el-Hudeynî ve ondan sonra da Ali b. Reyyan'ı İmam Rızâ (a.s.) ile görüştürmüştü. Bu da bu iki zâtın Ehl-i Beyt medreselerini tanımalarına sebep olmuştu.

İmam Rızâ'dan hadis dinlemiş ve onun adıyla da tanınmışlardı. Abdullah b. Muhammed el-Hudeynî'yi ve başkalarını da bu şekilde Ehl-i Beyt mektebiyle tanıştırmış, bunlar da birçok hizmetler sunmuştu. Bu ikisi ayrıca birçok kitap kaleme almışlardır. Nitekim Hasan'ın elli kitap yazdığı söylenmiştir. 

Şeyhu't-Taife namıyla bilinen Şeyh Muhammed b. Hasan Tusî (r.a.), Hüseyin el-Ahvazî'den söz ederken şunları söylüyor:

"Sika/güvenilir bir râvidir. İmam Rızâ'dan, İmam Cevad'dan ve İmam Hâdi'den (üzerlerine selâm olsun) hadis rivayet etmiştir.

Aslen Kûfeli'dir. Kardeşi Hasan (r.a.) ile birlikte Ahvaz'a taşındı. Oradan da Kum'a gitti. Orada Hasan b. Eban'a misafir oldu. Kum'da da vefat etti. Kaleme aldığı otuz kitabın isimleri şöyledir:
1- Kitabu'l-Vudu'/Abdest Kitabı
2- Kitabu's-Salât/Namaz Kitabı
3- Kitabu'z-Zekât/Zekât Kitabı
4- Kitabu's-Siyam/Oruç Kitabı
5- Kitabu'l-Hac/Hac Kitabı
6- Kitabu'n-Nikâh ve't-Talak/Evlilik ve Boşanma Kitabı
7- Kitabu'l-Vesaya/Vasiyetler Kitabı
8- Kitabu'l-Ferâiz/Miras Kitabı
9- Kitabu't-Ticarât/Ticaretler Kitabı
10- Kitabu'l-İcarât/Kiralar Kitabı
11- Kitabu'ş-Şahâdât/Tanıklıklar Kitabı
12- Kitabu'l-Menâkıb/Menkıbeler Kitabı
13- Kitabu'l-Eyman ve'n-Nuzur ve'l-Keffarat/Yeminler, Adaklar ve Kefaretler Kitabı
14- Kitabu'l-Bişarât/Müjdeler Kitabı
15- Kitabu'l-Hudud ve'd-Diyat/Hadler ve Diyetler Kitabı
16- Kitabu'z-Zühd/Zühd Kitabı
17- Kitabu'l-Eşribe/İçecekler Kitabı
18- Kitabu'l-Mekâsib/Alışverişler Kitabı
19- Kitabu't-Takiyye/Takiyye Kitabı
20- Kitabu'l-Humus/Humus Kitabı
21- Kitabul-Mürüvveti ve't-Tecemmül/Mürüvvet ve Süslenme Kitabı
22- Kitabu's-Saydi ve'z-Zebâih/Avlanma ve Kesimler Kitabı
23- Kitabu'l-Mesâlib/Kusurlar Kitabı
24- Kitabu't-Tefsir/Tefsir Kitabı
25- Kitabu'l-Mü'min/Mümin Kitabı
26- Kitabu'l-Melâhim/Savaşlar, Olaylar Kitabı
27- Kitabu'l-Mezar/Ziyaretler Kitabı
28- Kitabu'r-Reddi Ale'l-Galiye/Gulata/Aşırılık Yapanlara Kar¬şı Reddiye Kitabı
29- Kitabu'd-Dua/Dua Kitabı)
30- Kitabu'l-Itkı ve't-Tedbir/Köle Azad Etme ve Öldükten Son¬ra Kölenin Azad Edilmesini Şart Koşma Kitabı." 

Muhammed b. İsmail

Bezi'nin oğludur. Şeyh Tusî onu İmam Rızâ'nın ve İmam Ce- vad'ın (a.s.) ashabı arasında zikreder. İmamların ashabının takvası bakımından en hayırlılarındandır. Bu âlimin bazı faaliyetlerinden özetle söz etmek istiyoruz:

İmam Rızâ (a.s.) ile ilişkisi: Muhammed'in İmam Rızâ (a.s.) ile sağlam bir ilişkisi vardı. İmam (a.s.) ona saygı ve takdir gözüyle bakardı. Rivâyete göre bir gün İmam Rızâ'nın (a.s.) yanında ondan söz edilirken, İmam şöyle buyurmuştur: "Aranızda onun gibi birinin olmasını ne çok isterdim!" 

İmam Cevad (a.s.) ile bağı: Muhammed b. İsmail'in İmam Ce- vad (a.s.) ile de sağlam bir münasebeti ve ilişkisi vardı. İmam'dan şer'i hükümlerle ilgili bazı hadisler rivâyet etmiştir.

İmam'dan, öldüğünde kefen olarak kullanılması için gömleklerinden birini kendisine göndermesini istemiş, İmam da ona gömleklerinden birini göndermiştir. 

Ahmed b. Ebû Abdullah el-Berkî

Şeyh Tusî, Ebû Ca'fer b. Muhammed b. Halid b. Abdurrahmân b. Muhammed b. Ali el-Berkî'yi "Rical" adlı kitabında bazen Ahmed b. Muhammed b. Hâlid el-Berkî adıyla İmam Cevad'ın (a.s.) ashabı arasında, bazen de Ahmed b. Ebû Abdullah el-Berkî adıyla İmam Hâdi'nin (a.s.) ashabı arasında zikreder. (el-Mehâsin (Mu¬kaddime), Seyyid Muhammed Sâdık Bahru'l-Ulum)

Bu büyük allamenin ölümsüz eserlerinden biri, "el-Mehâsin" adlı eseridir. Adı geçen kitap tarih, coğrafya ve biyografi âlimleri için bir başvuru kaynağı olmuştur.

Aynı zamanda hadis âlimleri için de çok önemli bir kaynaktır. Bu kitap aracılığıyla onun büyüklüğünü, ilminin genişliğini, rivâyet kapasitesini ve ufkunu gözlemleyebiliyoruz.

Hiç kuşkusuz, Ehl-i Beyt taraftarlarının en büyük âlimlerinden, İmam Cevad ve İmam Hâdi'nin (a.s.) güvenilir râvilerinden biriydi. Devam edecek (Prof. Dr. Haydar Baş İmam Muhammed Taki eserinden)