ermenistan’ı İran mı gaza getiriyor?

30 yıldır ermenistan işgali altında bulunan Dağlık Karabağ ve civarındaki bazı bölgeler, 2020'de 44 gün süren savaş sonucunda Azerbaycan tarafından geri alındı. Bu zaferi kazanmasında Azerbaycan'a Türkiye'nin hatırı sayılır bir desteği de oldu. 

<ermenistan’ı İran mı gaza getiriyor?

Savaşın ardından Rusya-Azerbaycan-ermenistan arasında bir anlaşma da yapıldı. 

Bu anlaşmada Azerbaycan'la Nahçıvan'ı birleştiren yeni koridor oluşturulmasına karar verildi.

Ermenistan'ın en güneyinde yer alan eyalet, Syunik adını taşıyor.

Azerbaycan'da ise bu bölge için Zengezur ismi kullanılıyor.

Bu bölgenin doğusunda Azerbaycan, güneyinde İran, batısında ise Azerbaycan'a bağlı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti yer alıyor.

O yüzden bu koridorun adı Zengezur olarak ifade ediliyor. 

43 kilometre uzunluğunda olacak Zengezur koridoru, Azerbaycan'ı ulaşım yollarıyla önce Nahçıvan'a devamında ise doğrudan Türkiye'ye bağlayacak.

Ancak Dağlık Karabağ savaşının ardından imzalanan ateşkes anlaşmasının üzerinden aylar geçmiş olmasına rağmen Zengezur koridoru için bir ilerleme sağlanamadı. 

Son haftalarda ise Azerbaycan-ermenistan sınırlarında yeni çatışmalar başladı. 

Çatışmaların nedenlerinden biri olarak Zengezur koridoru projesindeki düğümün çözülmemesi olduğuna işaret ediliyor.

2020'deki savaşta çok büyük bir hezimet yaşayan ermenistan, şimdi nedense yeni bir savaş başlatmak için elinden geleni ardına koymuyor.

Savaştan yenik çıkmış bir ülke böyle provokasyonlara meylediyorsa ya göz göre göre büyük bir yanlış yapıyordur, ya da güvendiği yerler vardır. Bu bağlamda ermenistan'ın güvendiği ülkelerden biri de İran olabilir.

Zira İran, Türkiye ve Azerbaycan'ın tam bir asır sonra yeniden kara yolu ile birbirine bağlanmasına taraftar değil.

İran, her fırsatta ermenistan sınırlarında herhangi bir değişikliğe karşı olduğunu vurgulamaktan geri kalmıyor. 

Keza Temmuz 2022'de Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rus lider Putin'in İran ziyareti sırasında İran lideri Ali Hamaney, iki lidere, bölgesel sınırların veya ülkelerin toprak bütünlüğünün değiştirilmesi çabalarına karşı çıktıklarını ifade etmişti. 

Son olarak da İran Ulaştırma Genel Müdürü Cevad Hidayeti, Azerbaycan'ın, Hazar Denizi'nden Türkiye'ye bir enerji-ticaret yolu oluşturmak için Nahçıvan'a "ermenistan'ın yetki alanında olmayacak" şekilde koridor açmak istediği uyarısında bulundu.

Mevcut durumun sürdürülmesi ihtimalinin giderek azaldığını söyleyen Iraklı yetkili, "Görünen o ki Azerbaycan, Nahçıvan'la olan bağlantısını herhangi bir engelle karşılaşmadan ve uzun vadeli garanti altında tutmak için ermenistan'ın kontrolü dışında Nahçıvan'a doğru bir koridora sahip olmak istiyor" ifadesini kullandı. 

Bölgedeki Erivan'ın kasıtlı kışkırttığı gerilim ve İran'dan gelen açıklamalar, Zengezur koridorunun hayata geçmesinin çok sancılı olacağını ve belki de hiç hayata geçemeyeceğini işaret ediyor. 

Karabağ savaşının hem Bakü hem de Ankara için işgal altındaki Türk topraklarını kurtarmanın yanında en önemli kazanımı bu koridor olmuştu. 

Görünen o ki, arkasını güçlendirmiş Erivan tarafı yeni bir gerginlik çıkararak Zengezur koridorunu gündeme getiren anlaşmayı kadük hale getirmeye çalışmaktadır. Azerbaycan bu tuzağa düşmemeli ve Türkiye'nin de diplomasi desteğiyle bu koridorun bir an önce hayata geçmesi sağlanmalıdır.