Paylaş:

Şeyh Saduk, Uyun-u Ahbari'r-Rıza (a.s.) isimli eserinde şöyle anlatıyor:

Abdulvahid bin Muhammed bin Ubdus Nişaburî (el-Attar Nişaburî) 352 yılının Şâban ayında Fazl bin Şâzan'dan naklederek şöyle dediğini söylüyor:

"Neden Allah'a, O'nun eşi- benzeri olmadığına ikrar edip inanmak vaciptir, diye sorulacak olursa, şöyle cevap verilir:

Birçok sebepten dolayıdır; başlıcaları şundan ibarettir: Allah'a doğru ibadet etmeye yönelmek, O'ndan başkasına itaat etmemek içindir.

Başka bir sebebi ise; eğer Allah'ın eşi ve benzeri olmadığına inanmasalardı; rab ve yaratıcılarının, babalarının inanmış oldukları güneş, ay, ateş ve putlar gibi olduklarından sakınmayacaklardı. Eğer Allah'ın eşi ve benzeri olduğunu bilmek caiz olursa, bu durumda fesat, bütün ibadetlerin terk edilmesi ve bütün günahların da işlenilmesi tabi olacaktır. Bu da rablerinden onlara emir ve nehyin ulaştığı miktarcadır.

Başka bir sebebi ise; eğer insanların Allah'ın eşi ve benzeri olmadığına inanıp O'nu bu şekilde tanımaları vacip olmasaydı, mahlukları düşündükleri gibi, Allah'ı da aynı şekilde aciz, cahil, değişen, yok olan, fâni, yalan söyleyip düşmanlık güden ve sıradan bir varlık olduğu biçiminde düşünmeleri caiz olacaktı. Her ne varlıkta bu sıfatların olması mümkün olursa, yok olmaması için imtihan olunmaz, adaletine güvenilmez; sözü, emri, nehyi, vaadi, müjdesi, sevabı ve azabı gerçekleşmeyecektir. Böyle olursa insanlar fesat, rububiyet ise iptal olacaktır.

'Neden Allah, insanların kendisine kulluk etmelerini istedi?' diye sorulacak olursa, şöyle cevap verilir:

Allah'ın zikrini, O'nu anmayı unutmamaları, dinini terk edip emir ve nehyini kenara bırakmaları içindir. Çünkü onlar için iyilik de bundadır.

Eğer insanlar ibadetsizliğe terk edilip (başıboş bırakılsaydı) onlar için günler uzun olur, kalpleri ise taşlaşırdı.

'İnsanlar neden namaz kılmaya emrolundular?' diye sorulacak olursa, şöyle cevap verilir:

Çünkü namaz, Allah'ın rab ve yaratıcı olduğuna ikrar, iman ve bütün herkes için de kurtuluştur. Namazda putların kenara atılması, Cebbar olan Allah'ın karşısına zelil, ihtiyacı olan, huzû, huşû ve itiraf ile durulması vardır. Yine, geçmiş günahlardan kurtulmayı talep etmek, her gece ve gündüz alnın yere (toprağa) bırakılması vardır. Böylelikle Allah'ı anıp unutmayan, korkan, alçalmış, istekte bulunan, dünya ve ahiretinde onun içindeki fesatlardan arınarak ilerlemesini isteyen kulu olabilmek içindir. Namaz, her gece ve gündüz kul için vardır. Böylelikle kulun, tedbir edenini ve yaratanını unutmayıp onu büyük bilip isyan etmemesini sağlar. Rabbine itaat edip huzurunda durmalıdır ki onu günahlardan korusun; başka türlü fesat ve günahlara bulaşmasını da önlesin."