Yeməkdən dərhal sonra çay içmək dəmir çatışmazlığı riski olan insanlar üçün xüsusilə zərərli ola bilər. Bu vərdiş zamanla bədənin mineral balansına təsir edə bilər. Bununla belə, çaydan tamamilə imtina etmək lazım deyil; şüurlu və doğru zamanda istehlak etmək vacibdir.
19-09-2025
Türk mədəniyyətində çayın xüsusi yeri var. Səhər yeməyində, nahar fasilələrində, dostlarla və ya şam yeməyindən sonra bizi müşayiət edir - demək olar ki, hər an bizi müşayiət edir. Bəs, xüsusən də yeməkdən sonra çay içmək vərdişi, xüsusilə də sağlamlığımız baxımından düşündüyümüz qədər məsumdurmu?
Yeməkdən Dərhal Çay İçməyin Təsirləri
Çayın, xüsusən də qara çayın tərkibində yüksək miqdarda tanin adlı birləşmə var. Taninlər dəmirə bağlana bilər, bu da onun bağırsaqlardan udulmasını çətinləşdirir. Bu, xüsusilə dəmir çatışmazlığı riski olanlar (məsələn, qadınlar, hamilə qadınlar, uşaqlar və vegetarianlar) üçün vacib bir narahatlıqdır.
Tədqiqatlar göstərir ki, yeməklə və ya yeməkdən dərhal sonra çay içmək bitki mənşəli dəmirin udulmasını 60 faizə qədər azalda bilər. Bu, uzunmüddətli anemiyaya səbəb ola bilər.
Bütün çaylar eynidirmi?
Bitki çayları (məsələn, cökə, şüyüd və çobanyastığı) qara çaydan daha az tanin tərkibinə malikdir. Buna görə də, onlar dəmirin udulmasına daha az mənfi təsir göstərirlər. Bununla belə, həddindən artıq istehlak mədə turşusunu artıra və ya müəyyən dərmanlarla qarşılıqlı təsir göstərə bilər. Beləliklə, hər çayın özünəməxsus balansı var.
Onu nə vaxt içmək lazımdır?
Çaydan imtina edə bilmirsinizsə, yeməkdən sonra ən azı 30-45 dəqiqə gözləmək daha yaxşıdır. Bu, həzmin böyük hissəsinin tamamlanmasına və qida maddələrinin udulmasına imkan verir. Bu, çayın mənfi təsirlərini azaldır.
Nəzərə alınacaq alternativlər
Yeməkdən sonra mədənizi sakitləşdirmək üçün çaya ehtiyacınız varsa, həzmi dəstəkləyən şüyüd və ya nanə çayı kimi bitki çaylarını seçmək daha yaxşı olar. Onlar mədənizi sakitləşdirir və dəmirin udulmasına mane olmur.
Yeməkdən dərhal sonra çay içmək xüsusilə dəmir çatışmazlığı riski olan şəxslər üçün zərərli ola bilər. Bu vərdiş zamanla bədənin mineral balansına təsir edə bilər. Bununla belə, çaydan tamamilə imtina etmək lazım deyil; sadəcə şüurlu və doğru zamanda istehlak etmək vacibdir.
Unutmayın ki, sağlam həyat kiçik düşüncədən başlayır. Doğru zamanda bir fincan çay belə böyük fərq yarada bilər.