Paylaş:

Bir çox türk icması Rusiya sərhədləri daxilində yaşayır. Bu icmalar əsrlər boyu Rusiyanın müxtəlif yerlərində məskunlaşaraq öz mədəniyyətlərini, dillərini, adət-ənənələrini qoruyub saxlamaqla öz varlıqlarını davam etdirmişlər. Rusiyadakı türk toplumları zamanla, xüsusilə Orta Asiyadan gələn köçlərlə rus torpaqlarında cəmləşmiş və bu coğrafiyada mühüm etnik qrupa çevrilmişlər. Rusiya sərhədlərindəki əsas türk icmaları bunlardır:

1. Tatarlar
Tatarlar Rusiyada ən böyük türk icmasıdır və xüsusilə Tatarıstan Respublikasında cəmləşiblər. Tatarlar 13-cü əsrdə Qızıl Ordanın bir hissəsi idi və Rusiyanın Orta Asiyaya giriş qapısı idi. Bu gün tatarlar öz dillərini (tatar) və mədəniyyətlərini yaşatmağa davam edirlər. Onlar Rusiyada həm yerli idarəetmədə, həm də iqtisadi və mədəni sahədə mühüm yer tuturlar.

2. Başqırdılar
Başqırdılar Rusiyanın Ural bölgəsində yayılmış türk xalqıdır. Başqırdıstan Respublikası başqırdların vətənidir. Başqırdlar tarix boyu güclü mədəni irsə malik olublar və Orta Asiyanın ənənəvi həyat tərzini müəyyən qədər qoruyub saxlaya biliblər. Başqırdılar tarixən həm türkcə, həm də rusca danışırlar. Bu gün onlar heyvandarlıq və əkinçilik başda olmaqla bir çox müxtəlif sahələrdə fəaliyyət göstərirlər.

3. Çuvaş
Çuvaş xalqı Volqa çayı ətrafında məskunlaşmış türk birliyidir. Çuvaşiya Respublikası bu əhalinin sıx yaşadığı bölgədir. Çuvaş xalqı dil baxımından digər türk toplumlarından fərqli bir dildə danışır. Bu camaat həm sovet dövründə, həm də ondan sonra öz mədəni kimliyini qoruyub saxlamağa böyük qayğı göstərmişdir. Çuvaşlar sənətkarlıq, kənd təsərrüfatı və sənaye sahələrində fəal iştirak edirlər.

4. Yakutlar (saklar)
Yakutlar Rusiyanın Sibir bölgəsində, xüsusən də Yakutiya Respublikasında sıx yaşayırlar. Yakutlar əslən türk mənşəlidirlər, lakin zaman keçdikcə dil və mədəniyyət baxımından müəyyən fərqlər göstərmişlər. Yakutlar Sibirin soyuq iqliminə uyğunlaşaraq heyvandarlıq, ovçuluq və balıqçılıqla çörək qazanırlar. Ənənəvi olaraq şamanist inanclar mühüm yer tutsa da, zaman keçdikcə xristianlıq da nüfuz qazandı.

5. Sviterlər
Qazaxlar Rusiyanın cənub bölgələrində, ilk növbədə Altay Respublikasında yaşayan türk mənşəli xalqdır. Qazaxlar köçəri həyat tərzinə malikdirlər və tarixən Orta Asiya çöllərində böyük rol oynamışlar. Bu gün Rusiyada qazaxlar həm kəndlərdə, həm də şəhərlərdə yaşayır, mədəniyyətlərini, adət-ənənələrini yaşadırlar.

6. qırğız
Qırğızlar Rusiyanın Sibir və Uzaq Şərq bölgələrində də yaşayan başqa bir türk icmasıdır. Qırğızıstandan köçü ilə bu icma Rusiyada mühüm yer qazanıb. Qırğızlar ənənəvi olaraq çobanlıq və əkinçiliklə dolanırdılar və bu həyat tərzi Rusiyanın müxtəlif kəndlərində indi də davam edir. Eyni zamanda, Qırğızıstanın Rusiya ilə əlaqələri sayəsində mədəni qarşılıqlı əlaqələr intensiv olmuşdur.

7. Kumuklar
Qumıklar Şimali Qafqazda, xüsusilə Dağıstan bölgəsində yaşayan türk xalqıdır. Bu icma Rusiyada 18-ci əsrdən, oraya köçdükdən sonra məskunlaşıb. Qumıklar ənənəvi olaraq köçəri həyat sürmüşlər, lakin bu gün kənd təsərrüfatı və ticarət kimi sektorlarla da məşğuldurlar. Qumıklar da islam dininin tərəfdarlarıdır və Qafqaz xalqları ilə mədəni əlaqədə olublar.

8. Noqaylar
Noqaylar Rusiyanın cənubunda, xüsusən Şimali Qafqazda məskunlaşmış türk birliyidir. Noqaylar Rusiyaya Osmanlıdan əvvəl və sonra köçmüşlər. Bu gün noqaylar daha çox Dağıstan və Çeçenistan bölgələrində yaşayırlar. Həm türkcə, həm də rusca danışan noqaylar əkinçilik və heyvandarlıq kimi ənənəvi sahələrdə çörək qazanırlar.

9-cu Divizion Türklər
Tümen vilayətində yaşayan türk əsilli insanlar zamanla Rusiyada məskunlaşaraq burada həm öz, həm də rus kimliklərini qoruyub saxlamışlar. Bu qrup az tanınan, lakin tarixən maraqlı türk birliyidir.