Paylaş:

Bu gün qidalanma vərdişlərimiz sürətlə dəyişir, işlənmiş qidaların və yüksək şəkərli içkilərin istehlakı artır. Bu dəyişikliyin ən bariz nümunələrindən biri sodadır. Rəngarəng qablaşdırması və soyuducu təsiri ilə diqqəti cəlb edən bu içkilər sağlamlıq üçün ciddi risklər yaradır. Xüsusilə onların şəkər xəstəliyinə mənfi təsirləri son illərdə elmi araşdırmalarla tez-tez gündəmə gətirilir.

Soda nədir?
Qazlı içkilər adətən karbonat (karbon dioksid) qazı ilə zənginləşdirilmiş və tərkibində dadlandırıcı və ləzzət verən içkilərdir. Növləri çox olsa da, ən çox yayılanı kola və meyvə ətirli içkilərdir. Bu məhsulların əksəriyyətində yüksək miqdarda təmizlənmiş şəkər və ya qarğıdalı siropu var. Bu yüksək şəkər tərkibi diabetin inkişafı üçün mühüm risk faktorudur.

Tip 2 diabet ilə əlaqə
Tip 2 diabet adətən insulin müqaviməti və pis qidalanma vərdişləri nəticəsində inkişaf edir. Qazlı içkilərin tərkibindəki yüksək qlükoza və fruktoza qanda şəkərin səviyyəsini sürətlə artıraraq mədəaltı vəzinin həddindən artıq miqdarda insulin ifraz etməsinə səbəb olur. Bu proses uzun müddətdə insulin müqavimətini artırır və zamanla 2-ci tip diabetə yol açır.

Tədqiqatlar göstərir ki, müntəzəm olaraq şəkərli qazlı içkilər qəbul edən şəxslərdə tip 2 diabet riski 25-30% artır. Bundan əlavə, bu içkilər piylənməni tətiklədiyi üçün dolayı yolla diabetin yayılmasına kömək edir.

Diabet xəstələri üçün risklər
Qazlı içkilərin istifadəsi diabet xəstələri üçün son dərəcə təhlükəlidir. Qan şəkərinin qəfil dəyişməsi hiperglisemiya (yüksək qan şəkəri) hücumlarına səbəb ola bilər. Bundan əlavə, bu içkilərin tərkibindəki turşu quruluşu mədə pozğunluğuna və diş sağlamlığına mənfi təsir göstərir. Şəkər xəstələrinin qan şəkəri balansı həssas olduğu üçün belə içkilərin qəbulu nəzarəti çətinləşdirir.

Pəhriz qazlı içkilər təhlükəsizdirmi?
"Pəhriz" etiketli qazlı içkilərin tərkibində şəkər əvəzinə süni dadlandırıcılar var. Bu məhsulların kalorisi daha az olsa da, son araşdırmalar süni dadlandırıcıların da maddələr mübadiləsinə mənfi təsir göstərdiyini göstərir. Bundan əlavə, bu içkilərin uzun müddətdə şirniyyat istəyini artıraraq qeyri-sağlam qidalanma vərdişlərinin saxlanmasına töhfə verdiyi düşünülür.