Meymun çiçəyi virusu necə ötürülür?

Monkeypox (Mpox) virusu Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən qlobal fövqəladə vəziyyət elan edilmiş xəstəlikdir

Meymun çiçəyi virusu necə ötürülür?
DR. AZƏR ƏLİYEV

Meymun çiçəyi virusu necə ötürülür?

Monkeypox (Mpox) virusu Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən qlobal fövqəladə vəziyyət elan edilmiş xəstəlikdir. Bu xəstəlik 100-dən çox ölkədə aşkarlanıb və Türkiyədə də müşahidə olunur.
Meymun çiçəyi virusu yoluxmuş heyvan, yoluxmuş şəxs və ya virusla çirklənmiş əşyalarla (paltar, dəsmal, çarşaf) yaxın təmas zamanı ötürülə bilər. Hətta sağlam insanlar da dəri, selikli qişalar (ağız, burun, göz), tənəffüs sistemi və digər orqanlardakı çatlar vasitəsilə virusa yoluxa bilərlər.
Heyvanlardan insanlara ötürülmə dişləmə, cızma və ya heyvanın qanı, bədən mayeləri və ya əti ilə təmasda olur. Cinsi əlaqə və yaxın ev təması ilə də ötürülə bilər. Son epidemiyada uşaqlar və qadınların da xəstəliyə yoluxduğu görüldü.
Meymun çiçəyi virusunun simptomları virusla təmasdan sonra orta hesabla 6-13 gün ərzində görünür.
İlk 5 gündə qızdırma, şiddətli baş ağrısı, şişkin limfa düyünləri, bel ağrısı və həddindən artıq yorğunluq ola bilər.
Dəridə 1-3 gün ərzində səpgilər görünür. Səpkilər daha çox üzdə, qollarda və ayaqlarda olur.
Lezyonlar ovuclarda, ayaq altlarında, ağızın içərisində, cinsiyyət orqanlarında və gözlərdə də görünə bilər.
Lezyonlar qızartı ilə başlayır, sonra qalxır və şəffaf maye ilə doldurulur.
Zamanla şəffaf maye sarımtıl mayeyə çevrilir.
Püstül adlanan bu lezyonlar qabığın üstünə çökür və qabıqlar töküldükdə yox olur.