KORUNMASI GEREKEN BEŞ MUKADDES VARLIK VIII.....

Dünden devam eden

      5. Akıl emniyeti:  Dini-vicdanı koruma çerçevesinde aklın korunması da hayatî önem taşımaktadır. Sevgili Peygamberimiz, “Aklı olmayanın dini yoktur” demek sûretiyle, meselenin önemine işaret etmiştir.

<KORUNMASI GEREKEN BEŞ MUKADDES VARLIK VIII.....

Aklın korunması, düşünce ve fikir hürriyetinin temini ile müm­kündür. Akıl, hakkı bulma, gerçeği arama vasıtasıdır. Onun, tekâ­mül ettirilerek geliştirilmesi gerekmektedir.

İnsanı mükellef tutan aklı ve iradesidir. İnsanı insan yapan da budur. Aklın gıdası ilimdir, irade eğitimi esastır. Dolayısıyla dini koruma çerçevesinde aklın, iradenin korunması da hayatî önem ta­şımaktadır.

Resul-i Ekrem (s.a.v.), “Allah-u Teâlâ’nın ilk yarattığı akıldır” (Dâvûd b. El-Mecd, Kitabu’l-Akl ) buyurarak aklın önemine işaret etmiştir. Yine O, diğer hadisle­rinde de; “Allah-u Teâlâ akıldan daha kıymetli bir şey yaratmamış­tır” buyurmuş ve kâmil aklı Allah’a yaklaşmanın vasıtası olarak kabul etmiştir.

“İnsanlar çeşitli iyiliklerle Allah-u Teâlâ’ya yaklaşırken sen de aklın ile yaklaş” (Ebu Nuaym Ali’den  ) demiştir.

Kalem, ilim tahsil etmede aklın vasıtasıdır. “O (Allah) ki, kalem ile talim etti, insana bilmediğini öğretti.” (Alak, 4-5)

Aklını korumayan, onu körelten, hakikati idrak etmekten mah­rum kalır: “Zira, hakikat budur ki; gözler körelmez ve lakin sîne­lerdeki kalpler körelir.” (Hac, 46  )

“Kim bu dünyada kör olursa, o, ahirette de kördür; yolca daha da şaşkındır.” (İsra 72)

İnsan, aklını korur, ona gıdası olan ilmi verir ve onu tekamül ettirirse, her şeyin hakikatine nüfuz etmeye muvaffak olur:

“Biz, İbrahim’e göklerin ve yerin melekûtunu, gizli sırlarını gösteririz” (En'âm, 75) mealindeki âyet-i kerime bunu ifade etmektedir.

İnsanın Allah indindeki derecesi, aklının tekâmülü ve ilmiyledir:

“Allah, içinizden iman etmiş olanlarla, kendilerine ilim verilmiş bulunanların derecelerini yükseltir.” (Mücâdele, 11)

Yine Resul-i Ekrem (s.a.v.) aklın ehemmiyetini, tabiatıyla ko­runmasını, şu hadisiyle vurgulamıştır:

“Cennet halkının çoğu saf kimselerdir. İlliyyûn makamı, akıl sa­hipleri içindir.”

 

Prof.Dr. Haydar BAŞ  Rahmetenli'l-alemin cilt 2 Kitabı sayfa : 495 /512

Yazıyı hazırlayan: Gökhan Demir