Paylaş:

TÜRK-AZ HABER / İMAN VE İNSAN

Dünyanın hâli

"Kimseye bâki değildir bu cihanın nimeti
Şiddeti dahi ânın gibi oluptur bi bekâ."

Dünyada hiçbir nimet ebedî değildir. Kimseye devamlı olarak bir nimetin verildiği görülmemiştir.

Rızık

"Husûl-u rızkın için ab-i rûyun dökme zinhar
Hasise arz-i hacet etme andan olma talib."

Rızk elde etmek için sakın yüzsuyu dökme, hasis ve cimri olan bir kimseye ihtiyacını arz edip ondan bir şey isteme. Regaib Gecesi'ni faziletleri layık olmayan insanlardan beklenmez.

Anne-baba hakkı

"Peder mader hukukun hıfz edip yettikçe gücün
Göreler nefsini cârın eyle ehl-i akarib."

Anne ve baba hakkını gözet. Akrabalarından da takva üzere olanlara yardımcı ol.

İlim

"Talib ol ilm-i Hûda'ya eyle tahsil-i edeb
Dest-res bul maksad-ı aksaya kıl hüsnü taleb."

İlim elde etmek için uğraş ve edep tahsiline gayret sarf et. Böylece ilim ve edep sayesinde başarı elde eder, neye elini uzatırsan onu elde etmeye muvaffak olursun.

İslâm

"Din-i Peygamber ile şol kim müeddep olmadı
Oldu kârı ızdırap ü hayret ü renc ü taab."

İslam'a ait gerçekleri görmeyen ve inanmayan insan sıkıntı, ıstırap ve eziyetlerden kurtulamaz.

Cömertlik

"Kerem etse Hûda bu âleme sen de kerem eyle
Erişe herkese hayrı takallüb üzredir bireyb."

Dünya cömertlik gösterip sana mal ve mülk verince, sen de bu fırsatı ganimet bilerek diğer insanlara karşı cömert davran. Çünkü dünya durmadan değişmektedir. Zengin olan fakir, fakir de zengin olmaktadır.

Dostluk

"Arasam bin adüvv bulmam bana mümkün olurdu
Eğer bir yar-ı sadık istesem bulmam mücerrebe."

Bin tane düşman arasam. Bulmam mümkündür. Fakat gerçek bir dost arasam, bulacağımı zannetmiyorum.

Fânilik

"Bir melek her günde emr-i Hak ile eder nida
Der doğanlar hep ölür, olur binalar hep harab."

Allah'ın görevlendirdiği bir melek vardır ki her gün şu sözü tekrarlar: "Ölmek için doğun, harap olması için yapın."

Bu beyit bir hadis-i şerife işaret etmektedir. Beyhaki, Ebu Hureyre'den rivayet edilen bir hadiste şöyle buyurur: "Gökyüzünde her gün bir melek, "ölmek için doğun, yıkılması için yapın" diye nida eder."

Tevbe

"Kişiye vacip oldu tevbe etmek
Veli terk-i zünûb etmektir evceb."

Halka kusur ve günahlarından dolayı tevbe etmek vacip oldu. Fakat günahları işlemekten sakınmak daha vaciptir. 

Resulüllah'ın vefatı ile ilgili şiirleri

"Sevad-ı çeşmim idin ey sevad-ı nur-i basar
Firak ile nola kanlar nisar ederse nazar."

Ya Resulallah, Sen, Benim gözümün siyah yeri, yani gönlümün nuru idin. Onun için gözümün siyahı Senin ayrılığına ağlar.

"Fena bulur ise şimdengerû bu dar-ı cihan
Ne gam ki ey şeh-i alem senin içindi hazer."

Senden sonra kim ölürse ölsün önemli değildir. Senin ölümünden korkardım. Vefatın gerçekleştikten sonra başkalarının ölümü pek önemli değildir.

"Taziye eder eder kendi kârına döner
Ol musibet-i dideyi kor ateş içinde gider."

Taziyede bulunduktan sonra herkes kendi iş ve gücüne döner. Musibete uğramış kişiyi ateşler içinde bırakırlar. 

Kendi savaşçılığı ile ilgili şiirleri

"Ben ol zatım ki dedi mader-i pakım bana Haydar
O şir-i pişe-i harbim bana kes olamaz hemser."

Ben öyle bir insanım ki annem Benim ismimi aslan anlamına gelen Haydar koymuştur. Harp sanatı aslanıyım ki kimse Benimle boy ölçüşemez.

Bu şiir Merheb ismindeki tanınmış bir savaşçıyla karşılaştığı ve onu yendiği zaman söylenmiştir.

"Kavi pazu katı gerden füturum yok mehabetle şir-i
Kerihu'l-manzaram ruz-i vegada san ki nem."

Pazıları güçlü, boynu kalın bir aslan gibiyim. Savaş esnasında korkudan dolayı kimse Benim yüzüme bakamaz. Hiç kimseden çekinmem.

"Helak-ı can senin çündür ey ibni kâfir-i facir
Aliyyim ben adüvv üzre Hûda olur bana nasır."

Ey küfür üzere hayat sürenin oğlu, Ben Ali'yim. Askerler Benim önümde çil yavrusu gibi kaçarlar.

Bu şiir katmerli bir müşrik olan Yasir-i Hayberi'ye, Hayber Savaşı esnasında söylenmiştir.

"Bu darb-ı can sitan ile olursunuz cümleniz sağir
Ata eder sine nize ile bu zü'l-fikar ahir."

Darbelerim ve can alıcı hücumlarımla hepiniz zelil ve hakir olursunuz. Zülfikâr'ımın inişleri sonunda sizi dize getirecektir.

"Aliyyim ben şecaatla Hûda kıldı muzaffer
Bahadırlık ile namım cihanı tuttu yekser."

Daima zaferler elde eden Ali'yim. Bahadırlık ve kahramanlıkta ismim bütün cihanı kaplamıştır. Bu şiir Hayber Savaşı'nda söylenmiştir.

Kureyş

"Bu Kureyş kavmi benim katlim temennasındandır.
Bulmadılar ol Hûda hakkı ona bir dem zafer."

Kureyş kabilesi devamlı olarak Benim öldürülmemi temenni etmektedir. Allah'a yemin ederim ki onlar bu arzularına kavuşamayacaklar.

Ahdi bozanlar

"Ölmez isem ahdim olsun hain-ü facirleri
Kavmü etbaımdan add etmem bana verdi keder."

Eğer ölmezsem bir kimseyi dost ve aşina kabul etmeyeceğim. Çünkü onlar İslam'a aykırı işler yaptılar. (Kendisine yaptıkları biati bozanları kastediyor.)

"Aşikâre ettiler pes nar-i harbi şu'ledar
Görmedi sabıkda bu mekri Ebu Bekir-ü Ömer."

Savaş ateşi parlayınca bana biat edip söz verenler benden ayrıldılar. Ebu Bekir ve Ömer'e yapmadıkları hileyi bana yaptılar.

Hile

"Gussa ile bir güruhumdan şikâyet ederim
Gaflet ile çeşmime dünyayı tarik ettiler."

Hile yoluyla Beni aldatan bir güruhtan şikâyetçiyim. Çünkü dünyayı Bana kapkaranlık yaptılar.

Amr b. as'a

"Beni ey Amr zannetme k'olam aciz bu askerden
Beni Bedir ile Hayber'den yürü var eyle istihbar."

Ey Amr bin As, Beni kaçacak zannetme. Eğer Beni öğrenmek istiyorsan Hayber ve Bedir'de savaşmış olanlardan sor.

Hz. Hamza'ya

"Ya ammim Hamza olaydı ederdi Pertev-i tiği
Kureyş'e encüm-i eflaki elbette ol gece izhar."

Keşke amcam Hamza Benimle olsaydı, Kureyş kabilesi, gece doğan yıldızı görürdü. Gece karanlığı parlayan bir güneş gibi olurdu.

muaviye'ye

"Dahi zevcem olurdur Fâtımâ fahre sezadır ol
Yerinde cümlesi hem sende İbn-i Hind-i bed reftar
Müzebzebsin dahi matrud ü pesmande bu hak güftar."

Kendisiyle övünülecek Fâtımâ Benim zevcemdir. Senin annen ise Hind'dir. Onlar arasında bir mukayese yapılabilir mi? Girdiği yuvadan ve iki iş arasında şüphede kalmıştır."

Hapishane inşası

"Beni görmez misin keys'i mükeyyis
Ki nafi hark olup yaptım Muhayyis
Metin bir me'men oldu cayi haris."

Akıllı ve tedbirli bir insan olduğumu görmez misin? Nafi Mescidi'nden sonra Muhayyis ismindeki hapishaneyi inşa ettim. Böylece emin ve sağlam bir koruma yeri yapmış oldum.

(Hz. Ali, ilk hapishaneyi inşa eden kişidir. Bu konu daha evvel geçmişti.)

Hz. Fatıma'ya

"Hazrete Peyrev olup Zehra dahi
Gitti çünkü daim olmaz hiç Halil."

Hz. Peygamber'den sonra Fâtımâ Zehra da aynı yolu tutup gitti. Hiçbir dostluk ve arkadaşlık sonsuz değildir.

Ölüm

"Dârımız dûr etti devran gerçi kim
Sabıka mevt ile gitti çok cemil."

Ölüm bizi pek çok şeylerden uzak bıraktı. Güzel huy ve güzellik sahibi pek çok kişiden ayrı düştük.

"Olmaz anlarsınız safa-i ayş ü dem
Ayşe rağbet eylemem tahkik bil."

Onlar olmadan hayat ve yaşamanın hiçbir tadı ve lezzeti yoktur.
Yemin ederim ki yaşamaya karşı hiçbir istediğim kalmamıştır.

"Yad olunmam hayyime nisyan ere
Ben gidince buluna nice adil."

Ben öldüğümde sevgim unutulacak ve belki de hatırlanmayacağım. Benim gibi nice dost ve arkadaş bulunacaktır.

"Gitti çün vakt-i cüvani gelmemiş gibi olub
Geldi pes eyyam-i piri bir dahi bulmaz zeval."

Gençlik günleri sanki hiç yaşanmamış gibi gitti, ihtiyarlık ise hiç zeval bulmayacakmış gibi geldi.

Ehl-i Beyt

"Çün reis-i Ehli Beyt ukbaya etti irtihal
Ehl-i beyte zahir oldu halk-ı alemden cefa."

Ehl-i Beyt'in reisi dünyadan ahirete göç edince halktan Ehl-i Beyt'e karşı cefa ve eziyetler gelmeye başladı.

Hz. Ali'nin duaları

"Gafûra emri takvada eğer taksir ettimse
Bu dem ben isr-i afve iktifa birle olam tabi."

Ey Allah'ım! Eğer takva hususunda bir kusur işledimse işte buradayım. Senin affediciliğine sığınarak onun izinden yürüyorum.

"Muizza zilletim iskat edip mahv eyle isyanım
Mukırrim cürmüme havf ü recada olurum zari."

"Ey Allah'ım! Kusurlarımı affet, güçlüklerimi gider. Ben kusurlarımı itiraf ediyorum. Ve korku ile Senin dergâhına sığınmışım."

"Alima hubb ile ma'hud olanlar daima bidar
Münacat ü duada ta ki ola gafilan haci."

Ey Allah'ım! Sözünü tutarak gece yarılarından sonra kalkıp ibadet edenler Sana dua ederek yalvarıyorlar. Diğer mü'minler ise derin uykuda mışıl mışıl uyuyor.

"Azima hürmetince hakk resul-i haşiminin hem
Dahi al ile ebrarın ki onlardandır sana haşi."

Ey azamet ve ululuk sahibi Allah'ım, Haşim soyundan gelen Resulüllah'ın ve O'nun Ehl-i Beyt'i ile iyilerin hürmetine Beni affet."  (Prof. Dr. Haydar Baş İmam Ali eserinden)