Paylaş:

  Buna yalnız fıtra da denir. Bu kelime halk arasında fitre şeklini almıştır. Fıtır sadakası (fitre), insanın yaradılışına bir şükür olmak üzere sevap kazanmak kastıyla verdiği sadaka demektir.

  Bazı âlimler ise; fıtır kelimesinin fıtrat/yaradılış kökünden türediğini benimseyerek ‘‘ sadaka-ı fıtır bedenin zekâtıdır’’ demişlerdir.

  Bu sadakaya, ‘‘fıtır zekâtı, fitre, oruç sadakası, Ramazan sadakası ve baş zekâtı’’ da denilmektedir.

Fıtrat sadakası ise, sevap için verilen yaratılış ikramı demektir.

Istılahta ise; Ramazan Bayramı’na kavuşma münasebetiyle Müslüman kimselerin, zekâtı hak edenlere vermekle yükümlü oldukları sadakaya denir.

                                        FITIR SADAKASININ HÜKMÜ

 Peygamber Efendimiz (s.a.a) fıtır sadakası vermemizi biz Müslümanlara hicri ikinci senede emretmiştir. Fitre sadakasının vacip olması, zekâtın farz kılınmasından öncedir. Orucun farz kılındığı yıla rastlar.

Kays b.Sa’d b.Ubade’den (r.a) rivayetle; ‘‘Allah Resulü (s.a.a)bize fitre sadakasını zekat ayeti İnmeden önce emretmişti. Zekat emri geldikten sonra onu vermemizi ne, emretti ne de yasakladı.Biz gene de veriyorduk.’’ (Nesai, zekat 35/2,V,49 ve İbn mace no 1828)

 Oruç Şaban ayında, fıtır sadakası da Ramazan Bayramı’ndan iki gün önce vacip olmuştur. Peygamber Efendimiz aynı sene Ramazan’ın sonuncu gününde hutbe irad ederken fıtır sadakası verilmesini emretmiştir.

   ‘‘Resulullah (s.a.a), Ramazan Bayramı’ndan bir veya iki gün önce hutbe irad etti ve ‘‘Köle veya hür olan büyük-küçük her kişi için buğday, hurma ya da arpadan bir sa’ ödeyiniz’ buyurdu’’

                                 FITIR SADAKASI NE ZAMAN VACİP OLUR?

  Fitre sadakası, Ramazan Bayram’nın birinci günü sabahın ikinci fecrinin (fecr-i sadık) doğuşundan itibaren vacip olur. Fakat bundan önce ve bundan sonra da verilebilir. Fitreyi Ramazan ayının herhangi bir gününde vermek caizdir. Bayramdan önce verilmesi ile bayramdan sonra verilmesi arasında geçerlilik bakımından herhangi bir fark yoktur.

                                 FITIR SADAKASINDA NİYET VE TEMLİK ŞARTI

Fitre zekat gibi veren tarafından niyet edilmelidir. Bu niyet, malı ayırırken yapılabileceği gibi fakire verirken de yapılabilir. Ancak fakire bunu verirken fitre olduğunu söylemek gerekmez. Kalben fitre olduğuna niyet etmek yeterlidir. Fakirlere temlik suretiyle verilip mülkiyetlerine geçirilmelidir. Fakire yemek yedirmekle fitre ödenmez. Çünkü zekatta olduğu gibi, fitre de temlik şarttır.

                                  FITIR SADAKASININ VERİLMESİ KİMLER İÇİN VACİBTİR?

 Fitreye ‘‘Baş zekatı’’ da denilmektedir. Fitre başı hesabı ile ödenir. Bunların sayısına göre vacip olur. Nisab miktarı malı olan bir Müslüman, hem kendisi için, hem fakir olan küçük çocukları için, hem de hizmetçisi, kölesi, için fitre verir. 

                          FITIR SADAKASININ VERİLMESİ KİMLER İÇİN VACİB DEĞİLDİR?

  Henüz doğmayan çocukların, firesi verilmez. Kendisinde hayat alamati görülmemiş olan düşük ceninler için fıtır sadakası verilmez.

                                FITIR SADAKASININ VERİLMESİ GEREKEN MİKTAR

Fitre sadakası dört cins maldan belli bir miktarda verilir. Buğdaydan yarım sa’ (1460gr), arpa, üzüm ve hurmadan bir sa’ (2920gr) Buğday unu ile kavutu da buğday hükmündedir. (Üç imama göre ; Fitre sadakası buğdaydanda bir sa’ dır. Fakat bu sa’ dan maksat, Irak sa’yı değil, Hicaz sa’yı olan 6931/3 dirhem miktarıdır)

                                      FITIR SADAKASININ VERİLECEĞİ YERLER

  Zekat kimlere verilecekse, fitre de onlara verilir. Fakihler bu konuda görüş birliği içindedir.

  ‘‘Sadakalar (zekatlar) Allah’tan bir farz olarak ancak, yoksullara, düşkünlere (zekat toplayan) memurlara, gönülleri (İslam’a) ısındırılacak olanlara, ( hürriyetlerini satın almaya çalışan) kölelere, borçlara, Allah yolunda olana, yolda kalana mahsustur.Allah pek iyi bilendir, hikmet sahibidir’’ (Tevbe 60)

Kendilerine zekat verilmesi caiz olmayanlara fıtır sadakası da verilmez.

Kaynak eser: Prof.Dr. Haydar Baş Hocamızın Büyük İslam İlmihali Zekat kitabı