‘Ey evlat! Konuştuğun zaman iyi niyetle konuş’

Ey Âdemoğlu, sen kimsin? Ne değerin var? Kokmuş bir sudan yaratıldın. Halini düşün. Rabbine tevazu göster. O’na karşı boynu eğik ol. Takva sahibi ol

<‘Ey evlat! Konuştuğun zaman iyi niyetle konuş’

Ey evlat! Konuştuğun zaman iyi niyetle konuş. Sustuğun zaman, kalbinde iyi duygu besle. Niyeti amelden önce bilmeyen adamın yaptığı işler eksiktir.

Sen, susmuş olsan veya konuşsan, yine de günah işlemiş olursun; çünkü niyetin bozuk. Söz etmen ve sessiz durman, peygamberin sünnetine uymuyor.

Bir hâl değişikliğinde ve rızık darlığında hemen Hakk'a karşı haliniz değişiyor. Hele gelecek bir şeyin ipi kopup kırılsa, hemen küfür yolunu tutuyorsunuz.

Dünyada hemen hemen her şey ölçülü ve muayyendir. Sana bir nimet gelirse, diğer kimsenin elinden çıkmış sayılır. Bir gün de senden alınır, başkasına verilir. Ne hepsi senin olur ne de daima bir şahsın elinde kalır.

Kendinizi hükümdar gibi görüyorsunuz. Allah sanki sizin keyfinize göre hareket edecek!

Niçin yaptın? Şunu yapma! Bunu yap! gibi emirler vereceksiniz O'na öyle mi? Hâşâ!

Ey Âdemoğlu, sen kimsin? Ne değerin var? Kokmuş bir sudan yaratıldın. Halini düşün. Rabbine tevazu göster. O'na karşı boynu eğik ol. Takva sahibi ol.

Aksi hâlde kerim olman kabil olmaz. Allah katında güzelliğin kaybolur. Salih kullarda takvan olmazsa senden hoşlanmazlar. Dünya böyledir; hep hikmet doludur. Âhiret daha başka olur; kudret âlemi orada başlar.

Ey cemaat! Sizi terbiye edecek zatlar lâzım. Siz, Hakk'a vekâlet etmektesiniz. Bundan haberiniz var mı? Akıllı olunuz. Kalp gözlerinizi açınız. Bulunduğunuz makamı idrâk ediniz. Her hâliniz ölçülü olsun.

Meselâ: Evinde bir topluluk bulunan, önce söze başlamasın; söz edecek olursa çoğu cevap mahiyetinde olsun. Boş şeyleri konuşmaktan çekinsin.

Tevhid ilmini edinmek farz, helâl bulup yemek farz, Allah için yapılan işlere, karşılık beklememek farzdır.

İçi dışına uymayan fâsık kişilerle olma. Salih ve düzenli iş edenlere koş. Karışık bir durumda olursan, salih ile nifaklı kişiyi ayırt edemeyecek hâle düşersen Allah'a yalvar. Oturduğun yerden hemen kalk; gece olsa, daha iyi olur. İki rekât namaz kıl, sonra yalvar:

- Ya Rabbi, kulların arasında olan salih kişileri bana buldur. Sana varmama delil olanı bana göster. Manevî sofrandan yememe vesile ver.

Manevî susuzluğumu, sonsuz denizinden kandıracak zatı bana bildir. O zat gözlerimi, yakınlık nurunla sürmelesin. Taklitçi olmayarak ayan beyan nurunu gördüreni bana haber ver. Amin (Abdülkadir Geylani Hazretleri Fethur'r Rabbani eserinden)